Stosunki bilateralne Polski z państwami andyjskimi 1918‑2018

Stosunki międzynarodowe są jedną z dziedzin stosunków społecznych,wyróżniającą się na tle pozostałych szerszym zasięgiem przestrzennym, bardziej rozległym zakresem podmiotowym i przedmiotowym, a także większą złożonością determinant i mechanizmów urzeczywistniania celów, realizowanych przez poszczególne podmioty w środowisku policentrycznym. Aktywność uczestników relacji
międzynarodowych wykracza więc poza granice jednego państwa i opiera się na interakcjach w zdecentralizowanej rzeczywistości,
będącej przeciwieństwem środowiska wewnątrzpaństwowego. Innymi słowy, stosunki międzynarodowe stanowią zewnętrzny wyraz dążeń członków społeczności żyjących wewnątrz państw i są przejawem ich współdziałania, rywalizacji oraz walki w otoczeniu międzynarodowym1.
Uczestnikami stosunków międzynarodowych można określić
podmioty zdolne do działań na arenie światowej, będące w stanie zmieniać lub utrwalać stany środowiska międzynarodowego.Za najważniejszych aktorów interakcji tego typu uznaje się z kolei
państwa, co przesądza o niejednokrotnym utożsamianiu stosunków międzynarodowych ze stosunkami międzypaństwowymi. Państwa jednakże, choć pełnią rolę wiodącą wśród podmiotów relacji międzynarodowych, nie są jedynymi ich uczestnikami. Istotę prezentowanej monografii stanowiło zbadanie bilateralnych
stosunków Polski z państwami andyjskimi. Kwestią zasadniczą i niezbędną
dla realizacji tematu stało się w związku z tym wyznaczenie
granic terytorialnych badanego obszaru, co nie było zadaniemprostym z uwagi na wielość podejść do problemu podziału Latynoameryki.
Podstawę do dalszych rozważań stanowiło założenie,
iż Andy są jednym z sześciu subregionów, obok Meksyku, Ameryki
Środkowej, Karaibów, La Platy oraz Brazylii, które można wyróżnić
na obszarze Ameryki Łacińskiej i Karaibów, biorąc pod uwagę złożone
kryterium oparte na odmienności uwarunkowań geograficznych,
gospodarczych i politycznych8. Przyjęcie takiego rozróżnienia,
powtarzanego niejednokrotnie w literaturze, pozwoliło ograniczyć
liczbę możliwych propozycji i przeanalizować jedynie te, które prezentowały
kwestię zasięgu terytorialnego wymienionych sześciu
regionów, odnosząc się przez to do zagadnienia granic subregionu
andyjskiego. Zaznaczyć należy, że główne źródło obecnych w opracowaniach
różnic w poglądach na temat podziału Ameryki Łacińskiej
stanowił fakt, iż Andy objęły swym zasięgiem rozległy obszar,
współtworząc terytoria kilku państw i mając w nich różny udział
w stosunku do innych krain geograficznych. Góry te dzielą się w północnej
części Latynoameryki na dwa łańcuchy – jedna z odnóg ma
swój początek w Panamie, druga w zachodniej Wenezueli. Pasma
Andów zbliżają się do siebie w środkowej Kolumbii i biegną niemal
równolegle w kierunku południowym – przez terytoria Ekwadoru,
Peru, Boliwii, Chile oraz tereny zachodniej Argentyny