Emigracje intymne O współczesnych polskich narracjach autobiograficznych

Książka opisuje różne rodzaje emigracji: realne (zmiana miejsca zamieszkania) i metaforyczne (wewnętrzne, mające na celu dotarcie do skrywanych pokładów własnego „ja” i zmierzenie się z demonami podświadomości), ukazane na przykładzie twórczości: Zygmunta Haupta, Zbigniewa Kruszyńskiego, Manueli Gretkowskiej, Artura Leczyckiego, Mikołaja Łozińskiego, Tomasza Piątka, Magdaleny Tulli i Michała Witkowskiego. Dobór autorów pokazuje różne oblicza i sposoby funkcjonalizowania tytułowych emigracji, które można podzielić na cztery grupy: realne, intymne, literackie i biograficzne. Poszczególne typy emigracji nie występują jednak w izolacji. Zwykle mamy do czynienia z uzupełniającym się nakładaniem na siebie co najmniej dwóch zakresów, które tworzą zapętlenia przypominające pogmatwane labirynty. Poruszanie się po nich ma przede wszystkim umożliwić poznanie samego siebie oraz pozwolić na autoterapeutyczne oswojenie traumatycznych przeżyć, takich jak m.in.: borykanie się z poczuciem dojmującej obcości (Haupt, Kruszyński), zmagania z własną kobiecością (Gretkowska), postmodernistyczne zagubienie w bibliotece (Leczycki), bezskuteczne próby ucieczki od nałogu (Piątek), rekompensacja coming outowego „wyjścia z szafy” (Witkowski), trudne uwolnienie się od balastu przeszłości (Łoziński) czy zaakceptowanie przeszłości, dzięki któremu będzie można żyć „normalnie” (Tulli). Współcześni pisarze, podrzucając i równocześnie myląc tropy biograficzne, podejmują wysiłek autopromocyjny. (I)grając z własnymi życiorysami, balansują na granicy rzeczywistości i fikcji. W konsekwencji, wiążące się z tym odsłanianie swojej intymności budzi wątpliwości. Niemniej, owo swoiste wyprzedawanie własnej prywatności, z jakim w przypadku wymienionych autorów mamy do czynienia, pomaga skomunikować się ze swoim dawnym „ja”.

Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 6/2013, s. 71 (Jacek Hnidiuk: Różne rodzaje emigracji).